0120085 - Programmabegroting 2013
Eerste termijn
Voorzitter,
In deze tijden van crisis voorzitter... Ja, het begint er langzamerhand op te lijken dat er geen ander weer bestaat dan dreigend, onbestemd, afgewisseld met zware buien en harde tegenwind. Met de nieuwe Haagse coalitie van PvdA en de VVD ziet het er niet naar uit dat het binnenkort gaat opklaren. Integendeel, het ergste moet nog komen.
Voorzitter, vandaag hebben we het over de begroting. Even wennen voor de nieuwkomers in deze raad na twee jaren van een begrotingsbehandeling waarbij ook het beleid onderwerp van discussie was. De beleidsdiscussies hebben we gehad bij de perspectiefnota en nu is het de bedoeling dat we met elkaar vaststellen dat een en ander goed verwerkt is in de begroting. Nou, voorzitter, Gezond Burger Verstand zal toch vrij met deze uitgangspunten omgaan, om de eenvoudige reden dat we in een tijd leven waarin de financiën in hoge mate bepalend zijn voor het beleid.
Voorzitter, we constateren dat bij de programma's een overzicht van de beleidsnota's is gegeven. Dat had de controller ons toegezegd en we zijn blij dat dat nog gelukt is. Met de vraag hoe en wat er bezuinigd kan worden op het beleid maken en noteren gaan we het college een andere keer lastig vallen.
De belangrijke punten in de begroting, voorzitter. Voor Gezond Burger Verstand zitten er heel belangrijke pijnpunten in. Zulke essentiële pijnpunten dat ik nu al kan aankondigen dat we niet voor deze begroting zullen stemmen. En we zullen geen moties of amendementen indienen voorzitter, omdat de pijnpunten, zoals al gezegd zo essentieel zijn, dat dat met moties of amendementen niet te repareren is.
Voorzitter, voor Gezond Burger Verstand is deze begroting onverantwoord, omdat de reserve de komende jaren volledig wordt uitgeput. Het college heeft het dan over spaarzaamheid en ambitie, maar de manier waarop het college invulling geeft aan spaarzaamheid en aan ambitie is niet de manier waarop Gezond Burger Verstand dat wil zien. Wat ik al zei, voorzitter, Gezond Burger Verstand vindt de manier waarop het college spaarzaamheid en ambitie invult zelfs onverantwoord. Harde woorden, maar het is niet anders. Het vreemde is overigens wel, dat het college in haar toelichting bij de begroting uitlegt dat spaarzaamheid en ambitie elkaar kunnen vinden als nu wordt geïnvesteerd in voorzieningen die op termijn leiden tot structurele besparingen in de exploitatie. Dit klinkt ons als muziek in de oren, voorzitter. Gaan we op vakantie dit jaar, of kopen we een nieuwe cv-ketel die zuiniger is dan die we nu hebben? U raadt het al, we investeren in deze crisistijd liever in een cv-ketel. En we gaan op zoek naar een creatieve manier om onze vakantie met het gezin leuk door te brengen. Laten we van de nood een deugd maken.
Maar nee, wat doet het college? Het college blijft ervoor kiezen om grote investeringen te doen in een vernieuwing van De Bussel en de bouw van een parkeergarage die er toe leiden dat de jaarlijkse kosten daarna juist fors hoger worden. Alsof de discussie in het gezin een hele andere wending krijgt: weet je wat, we trekken ons van de crisis niets aan. We gaan niet alleen lekker op vakantie, maar we gaan ook de keuken uitbouwen. Stimuleren we de economie ook meteen en dat kan die ook wel gebruiken. We zijn wel door onze spaarcenten heen en voor de komende jaren gaan we geld tekort komen, maar ja, wie dan zorgt wie dan leeft. Voor een gezin is dit natuurlijk een volkomen ongeloofwaardig scenario, maar voor de gemeente werkt het blijkbaar wel zo. Wij van Gezond Burger Verstand vragen ons wel eens af hoe dat kan, voorzitter, en onze conclusie is toch dat het kan, omdat wethouders, ambtenaren, maar zeker ook gemeenteraadsleden beslissen over andermans geld. En dat is blijkbaar toch anders.
Voorzitter, met het verhogen van de jaarlijkse lasten van de gemeente en dus de Oosterhouters voor De Bussel en de parkeergarage kunnen wij van Gezond Burger Verstand niet leven. En dat het college een begroting op tafel legt waar in staat dat de reserve binnen een paar jaar is opgesoupeerd en waarin staat dat we de komende jaren voor 3 à 4 miljoen per jaar het rood in gaan, vinden wij niet verantwoord.
Dan de manier waarop het college een bijdrage wil leveren aan het stimuleren van de economie. Op zich een loffelijk streven, maar niet als dat betekent dat slechts enkele bedrijven, die ook nog 'ns van buiten Oosterhout komen, van ons geld aan het werk worden gezet. Voorzitter, bij stimulering van de economie denkt Gezond Burger Verstand aan andere zaken. Dan denken wij aan het versneld revitaliseren van de delen van Weststad die daaraan toe zijn. Dan maak je het aantrekkelijk voor bedrijven om zich hier verder te ontwikkelen en vergroot je de kans dat bedrijven succesvol zijn. En dat is in deze moeilijke tijden voor een stad als Oosterhout erg belangrijk. Stimuleren van de economie doe je door kosten voor ondernemers en consumenten te verlagen. Dus niet meer betalen aan parkeren, maar juist minder. Stimuleren doe je door werk te maken van het voornemen dat wel is genoemd in het coalitieakkoord, maar waar blijkbaar nog geen uitvoering aan is gegeven: namelijk het meer bekendheid geven aan de Oosterhoutse aanbestedingskalender. En aan het waarderen van lokale betrokkenheid bij aanbestedingen en niet alleen kijken naar de laagste prijs. Oftewel de Oosterhoutse ondernemers een eerlijke kans geven om concurrerend mee te doen in aanbestedingen. Voorzitter, het stimuleren van de economie zit hem wellicht ook in kleine dingen zoals het snel betalen van uw leveranciers. Voor de gemeente is liquiditeit geen issue, maar voor ondernemers kan op tijd betalen het verschil betekenen tussen blijven leven of failliet gaan. Een goed voornemen van het college is het stimuleren van Oosterhout als toeristische bestemming. Voorzitter, als we denken aan het voorstel van het college over de heffingsmaatstaf rioolheffing, vragen we ons werkelijk af wat daarmee wordt bedoeld. De nieuwe regels voor berekening van de rioolheffing leiden er immers toe dat de campings in Oosterhout met een enorme verhoging van de kosten worden geconfronteerd. Daarmee worden de kosten veel hoger dan die voor campings in de buurt en zullen de ondernemers zich wel twee keer bedenken voordat ze gaan investeren in verbetering van hun camping. Wat dat met het stimuleren van Oosterhout als toeristische bestemming te maken heeft, is Gezond Burger Verstand een raadsel.
Voorzitter, na de onverantwoorde financiële beslissingen en de in onze ogen vreemde manier waarop het college een bijdrage wil leveren aan de Oosterhoutse economie, is er nog een derde punt dat ons grote zorgen baart. Dat is dat het college stevig in blijft zetten op de realisatie van woningbouwprojecten en er ook nog van uit gaat dat die, weliswaar pas vanaf 2016, veel geld gaan opleveren. Voorzitter, dat lijkt ons een onhoudbaar standpunt. En net als het college beschikt Gezond Burger Verstand niet over een glazen bol, misschien wordt onze blik op de toekomst minder vertroebeld door allerlei politieke belangen. En wij zien, voorzitter, dat de tijd dat gemeenten hun reserves flink konden spekken met grote opbrengsten uit de grondexploitatie, dat die tijd achter ons ligt. Het zal de gemeente Oosterhout niet lukken om de geschetste miljoenen binnen te halen en vrij beschikbaar te maken voor allerlei mooie projecten. Of zoals iemand al eerder heeft gezegd: de tijd dat de grondexploitatie de flappentap van de gemeente was, is voorbij. Maar voorzitter, het college zet rustig in de begroting dat de flappentap vanaf 2015 weer in bedrijf is. Wij van Gezond Burger Verstand geloven daar niet in.
Dat het college ook moeite heeft om een paar maanden vooruit te kijken, blijkt wat ons betreft uit de schattingen van een aantal zaken in het programma werk en inkomen. Het aantal bijstandsgerechtigden gaat volgens het college naar 14,7 op de duizend Oosterhouters, na een prognose voor 2012 van 13,4. We hebben de begroting van vorig jaar er bij gepakt en daar staat een prognose voor 2011 van 11,5 en een prognose voor 2012 van 13,4, precies hetzelfde bedrag dat nu weer voor 2012 wordt voorspeld. 2011 echter, was geen 11,5, zoals vorig jaar rond deze tijd voorspeld, maar 15,5. Een stijging van meer dan 30%. En onze schatting is dat 2012 niet op 13,4 maar op 17,5 uit komt dat we voor 2013 richting de 20 gaan. Wij zijn geen gemeentelijke rekenmeesters, maar een kwart meer bijstandsgerechtigden betekent volgens ons richting het miljoen aan extra kosten. We horen graag van de wethouder welk deel daarvan voor de gemeente zijn. Ik zal de vraag nog even herhalen: stel dat het aantal bijstandsgerechtigden een kwart hoger is dan nu begroot, wat zijn dan de extra kosten voor de gemeente.
Voorzitter, als laatste punt willen we aandacht schenken aan de manier waarop het college bezuinigt. "Bezuinigt" staat er trouwens. Een groot deel van de bezuinigingen treffen de Oosterhouters of zijn geen bezuinigingen, maar lastenverzwaringen. Dat worden dan eufemistisch 'ombuigingen' genoemd. Voorzitter, onder bezuinigingen verstaan wij dat nutteloze zaken niet meer worden gedaan en dat zaken die wel belangrijk zijn op een goedkopere manier worden aangepakt.
En het kan dus ook niet zo zijn, dat als de rijksoverheid zegt dat de milieuhandhaving veel goedkoper kan door regionale samenwerking in een RUD en daarom de bijdrage vanuit het rijk halveert, dat dan het college zegt, dat het al mooi is als de kosten voor milieu vergunning verlening, toezicht en handhaving in de nieuwe RUD gelijk blijven. Met als gevolg dus dat de Oosterhouters voor een forse extra kostenpost opdraaien. Zo mag dat dus niet werken, voorzitter.
Voorzitter, wij van Gezond Burger Verstand vinden dat als de gemeente Oosterhout niet het uiterste gedaan heeft om de lokale lasten gelijk te houden, of liever nog te verlagen, dan vinden wij dat het college slecht werk levert. Zo simpel is het voorzitter.
Samenvattend, voorzitter, onze knelpunten nog even op een rij.
Gezond Burger Verstand vindt het financieel beleid onverantwoord.
We hebben een andere visie op het stimuleren van de economie.
We verwachten van het college een meer realistische kijk op de toekomst.
En tenslotte, voorzitter, vindt Gezond Burger Verstand dat er veel te weinig wordt gedaan om de lasten voor de Oosterhouters te verlagen.
Het is duidelijk, voorzitter, dit is niet onze begroting.
