Jaarverslag en jaarrekening 2011

Eerste termijn

Voorzitter,

Jaarverslag en jaarrekening over 2011 zien er weer netjes uit. Laten we maar 'ns beginnen het het uitdelen van een compliment. Gezond Burger Verstand realiseert zich maar al te goed dat je mensen met verstand van zaken en ervaring nodig hebt en bovendien met een passie voor het vak om dat voor elkaar te krijgen.

Dat geldt overigens niet alleen voor de financiën, maar voor alle onderdelen van de gemeentelijke organisatie. Daarom maakt Gezond Burger Verstand zich ernstig zorgen over het hoge ziekteverzuim van de gemeentelijke organisatie. Niet alleen vanwege de directe financiële gevolgen, maar ook, omdat het iets zegt over de gezondheid van de organisatie als geheel. Het ziekteverzuim is al jaren hoog en er wordt ook al langer aandacht aan besteed. Daarom is het een slechte zaak dat het ziekteverzuim het afgelopen jaar weer zo sterk is gestegen. We horen graag van de wethouder wat zijn visie hierop is en wat de onderliggende problemen zijn die leiden tot dit resultaat.

Voorzitter, de jaarrekening laat onder de streep een redelijke financiële positie zien van de gemeente Oosterhout. Voor Gezond Burger Verstand is dat echter niet het enige dat belangrijk is. Wij stellen ons ook de volgende vragen: "Is het geld goed besteed?" en "Worden de belangen van de Oosterhouters goed behartigd?" en "Leven we niet op de pof". Als we ons verdiepen in deze vragen, is het beeld minder positief.

Het eerder genoemde ziekteverzuim spreekt al boekdelen, lijkt ons. In de gemeentelijke bedrijfsvoering wordt ons geld niet altijd goed besteed. Daarnaast baart het grote aantal projecten dat wordt vertraagd, uitgesteld of geannuleerd ons zorgen. Er is veel tijd en geld gestoken in de grote transities en nu blijkt dat ze alledrie worden uitgesteld of niet doorgaan. Het college zal misschien zeggen dat zij daar niets aan kunnen doen, maar Gezond Burger Verstand heeft daar geen boodschap aan. We horen graag van het college hoe hiermee wordt omgegaan.

De grote bouwprojecten De Contreie en Zwaaikom lopen ook ernstige vertraging op. Ook hier zal het college verwijzen naar externe factoren waar ze zelf geen invloed op kan uitoefenen, maar weer hebben wij daar geen boodschap aan. De vraag voor het college is wat er wordt gedaan om de schade zoveel mogelijk te beperken.

Voorzitter, de tweede vraag die wij ons stellen is of er voldoende wordt gekeken naar de belangen van burgers en bedrijven van Oosterhout. Zij zijn het immers die het geld op tafel leggen waar de gemeente mee aan de slag kan. Voorzitter, de conclusie van Gezond Burger Verstand is dat dit niet het geval is. Een voor Gezond Burger Verstand sprekend voorbeeld is dat het college vindt dat de Onroerend Zaak Belasting wel mag stijgen met het inflatiepercentage. En dan ook nog het inflatiepercentage van de gemeente. Dus de mate waarin de kosten voor de gemeente stijgen. Dit is duidelijk een redenering vanuit het oogpunt van de gemeente. Wij vinden dat er moet worden gekeken vanuit het oogpunt van de Oosterhouters. Dat betekent wat ons betreft dat bij het vaststellen van de OZB tarieven moet worden gekeken naar de koopkracht en niet naar de inflatie. In tijden van voorspoed wordt er dan meer geïnd en in tijden van tegenspoed, waar we nu dus in zitten, juist minder. De tering naar de nering zetten, noemen we dat.

Voorzitter, de cijfers over werkloosheid, bijstandsuitkeringen en dergelijke lijken mee te vallen. Vanuit het perspectief van de gemeente dan. Als je op de stoel van de Oosterhouters gaat zitten, wordt de sterke daling van de arbeidsparticipatie ineens een stuk belangrijker. Op een beroepsbevolking van 35.000 in Oosterhout betekent een vermindering van de arbeidsparticipatie in 1 jaar dat ongeveer 1750 mensen het afgelopen jaar hebben besloten om geen baan meer te ambiëren. Voorzitter, volgens Gezond Burger Verstand zijn redenen daarvoor bijvoorbeeld dat kinderopvang duurder is geworden, dat meer tijd aan zorg voor ouders moet worden besteed, of dat het toch geen zin heeft om een baan te ambiëren omdat die er niet zijn. Geen positieve ontwikkeling dus.

Voorzitter, de derde vraag was of we niet op de pof leven. Of we niet op een onverantwoorde manier interen op onze reserves of onverantwoord lenen. Lastig onderwerp natuurlijk, maar we zien signalen dat het die kant op dreigt te gaan. We hebben met elkaar gekozen om over te stappen op de PLICHT variant voor het onderhoud van de openbare ruimte. Dat is een vorm van interen op reserves waarvan ook het college zich blijkbaar afvraagt of dat wel zo'n verstandige keuze is. Het is in ieder geval duidelijk dat de Oosterhoutse burgers er nu al de gevolgen van zien en die als nadelig ervaren. Ook het terugbrengen van het onderhoudsniveau voor de woonomgeving kan hierin worden geplaatst.

Voorzitter, concluderend ziet het er onder de streep redelijk uit. De cijfers boven de streep baren ons zorgen en we horen graag de reactie van de wethouder op onze vragen.

Voorzitter, voor wat betreft de begrotingen en jaarrekeningen van de verbonden partijen zijn we korter. Gezond Burger Verstand onderkent voordelen van samenwerking en onderkent ook dat sommige taken niet door de gemeente zelf kunnen worden uitgevoerd, maar dat dat in regionaal verband moet gebeuren.

Daarnaast, voorzitter, onderkennen wij ook het belang van transparantie en van een goede controle door vertegenwoordigers van de burgers en bedrijven voor wie de samenwerkingsverbanden hun werk doen. Zowel transparantie als controle blijven een uitdaging, voorzitter. We hebben geen aanleiding om te zeggen dat er iets niet deugt in de voorliggende jaarrekeningen en begrotingen, maar we missen het instrumentarium dat we hebben voor onze eigen organisatie.

Daarom stelt Gezond Burger Verstand voor om in de lijn met de systematiek die in onze eigen jaarrekening en begroting wordt gehanteerd ook voor de verbonden partijen doelstellingen, effectdoelstellingen, prestatiedoelstellingen en outcome indicatoren te formuleren. En dan bedoelen we niet dat ons format moet worden opgelegd aan de verbonden partijen. We bedoelen dat we scherp hebben wat onze doelstellingen zijn ten aanzien van een samenwerkingsverband en welke outcome indicatoren wij willen zien om te kunnen toetsen of aan onze doelstellingen wordt voldaan. We horen graag van de wethouder of hij met ons voorstel kan instemmen.

Nogmaals ons belangrijkste punt voorzitter: onder de streep zien de cijfers er positief uit. In de achterliggende cijfers zitten echter keuzes en ontwikkelingen opgesloten die helemaal niet positief zijn. We vragen het college daarom nadrukkelijk om bij het doen van voorstellen en het opstellen van de begroting voor 2013 met de achterliggende ontwikkelingen rekening te houden.